Gorizia is nu een stad met ongeveer 36.000 inwoners, gedurende de Eerste Wereldoorlog telde men plusminus 31.000 inwoners. Het monument dat voor de gevallen militairen van de Eerste Wereldoorlog werd opgericht overleefde WO II niet, het werd in 1944 verwoest. Op één of andere manier bleef het gedenktenen er in kapotte toestand bewaard.
Gorizia behoorde tijdens de oorlog tot het Habsburgse Rijk en stond bekent als het Oostenrijkse Nice. De winters waren er immers heel mild. Lange lanen, die aan de randen bezaaid waren met riante villa’s, doorkruisten er de stad. Ook de parken waren er bijzonder fraai en heel gezellig om in rond te kuieren, maar in mei 1915 bereikten de vijandelijkheden de rand van de stad! De stad werd tijdelijk overspoeld door vluchtelingen. Een 40.000 tal ontheemden zochten hier naar een veilig onderkomen, maar al vlug moesten ze weer op de loop, ditmaal trokken ze samen met de helft van de inwoners van Gorizia naar veiliger oorden. Al gauw werden er nu duizenden Oostenrijkse militairen in de stad ingekwartierd.
De verdedigingslinie van het bruggenhoofd Gorizia liep van M.Sabotino, Oslavia naar Podgora. Het Oostenrijk Hongaarse leger wist de Italianen hier tijdelijk tegen te houden. De stad was in die periode heel belangrijk voor de bevoorrading van het Oostenrijk Hongaarse leger. Ondertussen mislukte ook de vierde slag aan de Isonzo (10 november - 14 december 1915).
In de bergen hadden de Oostenrijkers ondertussen overal strategische posities ingenomen, zodat er voor de Italianen geen doorkomen meer aan was. De oorlog in de bergen kreeg een ander gezicht, aan beide kanten werden geheel nieuwe tactieken en listen gebruikt, zo begon men er complete bergtoppen op te blazen en doorheen de bergen werden er tunnels uitgehouwen.
Gorizia zou pas tijdens de 6e Isonzo slag in Italiaans bezit komen. Tijdens hun terugtocht blies het Oostenrijks Hongaars leger alle bruggen over de Isonzo op, maar de manschappen van de Italiaanse genie repareerden de bruggen. In augustus 1916 was Gorizia dan eindelijk in Italiaanse handen. Slechts 15 maanden later, na de slag van Caporetto, stonden de Oostenrijk Hongaarse troepen hier terug!
