Passendale  (Zonnebeke) België.
Tyne Cot Cemetery 'Lance Cpl Richard Verhaeghe MM'
Passendale (Zonnebeke) België.

Het Ultieme relaas van Lance Corporal Richard Verhaeghe. 114186 Lance Cpl Richard Verhaeghe MM van het 5th Canadian Mounted Rifles, Québec Regiment, is de enige Belg/Canadees  begraven op Tyne Cot Cemetery (Plot XXVIII.H.1).

 

Verschillende mensen hebben geprobeerd om het relaas van Richard Verhaeghe neer te pennen. Diverse werken zijn ook al publiek verschenen over hem. Menig auteurs hebben zich al stuk gebeten op het verhaal. Gevolg is dat er heel wat verhalen rondgaan over de persoon van Richard Verhaeghe, heel uiteenlopend en vaak contradicterend aan elkaar. Een 3 tal jaar terug heb ik (Koen Rosseel) mij in de zaak vastgebeten,  zo veel mogelijk beginnen uitzoeken over zijn persoon, zijn familie en uiteindelijk zijn verhaal. Een werk van heel lange adem, met veel up’s en down’s. Zonder de vele steun van vrienden uit Canada en België ging het mij finaal ook niet gelukt zijn. Ik kan nu toch met enige fierheid meedelen dat ik uiteindelijk klaar ben met mijn versie van het verhaal, uitgerekend op de vooravond van het 100 jarig overlijden van Richard Verhaeghe.

 

Richard Léon Verhaeghe, geboren te Zerkegem ( Jabbeke W-Vl België )op 28 april 1878, oudste kind van Adolphius Ferdinandus Verhaeghe en Idonia Amelia Vansteenkiste. Op 14 augustus 1879 verhuisde hij met zijn ouders naar Sint- Michiels bij Brugge.Op 22 september 1880 werd zijn oudste zus Nathalie Marie geboren in Sint Michiels. Zij overleed op de leeftijd van 2jaar en 3 maanden, op 9 januari te Rijsel ( Frankrijk ).Om reden van de zware economische recessie in Vlaanderen , was het gezin het geluk gaan zoeken in Rijsel ( Fr).Ondertussen was op 2de kerstdag van het jaar 1882 zijn broer Ferdinand Adolphe geboren in Rijsel. Het was met zijn broer Ferdinand, dat hij later tijdens de oorlog regelmatig briefwisseling had. Op 20 september 1884 werd nog een zusje geboren in Rijsel , Pharaïlde Marie is net geen jaar oud geworden en stierf op 15 juli 1885. De familie verbleef tijdens hun Rijsel periode op 2 adressen binnen de stad. Toen Richard de leeftijd van 13 jaar had bereikt verhuisde het gezin op 6 november 1891, terug naar België, naar Oostende. Richard  ontmoete er op het einde van de eeuw zijn eerste vrouw, waar hij een kind bij had. Uit respect voor nabestaanden van de familie Verhaeghe in Oostende, ga Ik niet verder uitwijdden over Richard zijn periode in Oostende. In de beginjaren van de 20ste eeuw verliet Richard zijn haard, zijn hebben en houden en vertrok alleen naar het beloofde land Canada, om aldaar zijn geluk te beproeven.

 

Tijdens zijn oversteek van de grote plas naar Canada , leerde Richard zijn 2de vrouw kennen, met name, de Poolse Agnes Koeer. Het koppel huwde in Canada, en Agnes nam alzo de identiteit aan van Agnes,  Augusta Verhaeghe. Het koppel vestigde zich in 324 Avenue O, South in Saskatoon, hoofdstad van de provincie Saskatchewan. Richard was een man van duizend stielen. Om brood op de plank te krijgen , werkte Richard in eerste instantie als kapper, barbier. Bij het oprichten van de plaatselijke “ street railway “ ( stadstram ) in Saskatoon startte hij zijn loopbaan als “ streetcardriver” bij de “Saskatoon Municipal Railway”. Ondertussen schonk Augusta in 1913 het leven aan een zoon, Ferdinand, die genoemd werd naar zijn broer in België en vervolgens in 1915 nog aan een dochter, Yvonne.

 

 

 

Na het uitbreken van de Oorlog sloegen de propagandamachines van beide partijen in gang. Algauw las Richard in de plaatselijke kranten over de wrede taferelen die zich op dat moment afspeelden in  “zijn“ bezet België. De sociale druk die er leefde in de straten van Saskatoon om vrijwillig ten Oorlog te trekken , gekoppeld aan het feit dat zijn familie in België nu gebukt ging onder de Duitse bezetter, zorgde ervoor dat Richard zich op 37 jarige leeftijd liet inlijven bij  The Canadian Over-Seas Expeditionary Force  ( CEF ).Hij werd ingedeeld bij de 9th Canadian Mounted Rifles, Quèbec Regiment in Camp Sewell, Manitoba, Canada op 16 augustus 1915. Uit zijn “Attestation Paper“ blijkt dat hij bij inlijving, 37 jaar oud was, hij 5ft,7 inch  (  1m70 ) groot was. Zijn borstomtrek  38 inch (96.5 cm) was, met een expansie van 2 inch (5cm). Licht gebouwd. Bruine ogen en donkergrijs haar. Op zijn “papers” staat ook nog vermeld dat hij  Rooms Katholiek was. Na een intense opleiding in Camp Sewell vertrok hij op 23 november 1915 via troepentransport naar Groot Brittannië. Daar werd zijn opleiding verder gezet in het opleidingskamp van Bramshott , in het Graafschap Hampshire, 80 km ten zuidwesten van Londen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ondertussen werd Richard gemuteerd in februari  1916 van het 9th Canadian Mounted Rifles naar het 5th Canadian Mounted Rifles. Zijn eerste feiten aan het front dateren van mei, juni 1916. Op 2 juli 1916 ontsnapte hij ter nauwernood aan de dood, toen hij gewond werd door een kogel onder zijn linkeroog. Dit was tijdens de “Battle of Mount Sorrel“ tussen Hill 62 en Hill 60 in Zillebeke. Voor deze verwonding werd hij verzorgd in een hospitaal in Noord Frankrijk. Richard werd tijdens zijn campagne trouwens nogmaals opgenomen in een hospitaal, maar in dit geval ging het om ziekte. Zijn campagne aan het Westfront zag er chronologisch als volgt uit. In 1916: Vlaanderen:Mount Sorrel, Frankrijk: Sommeoffensief, Flers- Coucelette, Ancre Heights. 1917: Arras, Vimy, Hill 70 ( bij Lens ), en finaal naar Vlaanderen tijdens de 3de Slag  bij Ieper, The Battle of Passchendaele.

 

Het was trouwens op 1 en / of 2 oktober 1916 dat hij zijn  “Military Medal“ verdiende voor zijn heldhaftig optreden aan de Regina Trench bij Courcelette. De Regina Trench was de langste Duitse loopgraaf in Noord Frankrijk tijdens WW1. De plaats van het gebeuren situeerde zich tussen het huidige ADANAC Cemetery en het dorp Courcelette. Voor zijn heldhaftig optreden kreeg hij niet enkel de MM, maar werd hij kort daarna gepromoveerd van Private tot Lance Corporal. In het verslag staat zijn heldendaad als volgt geschreven: Military Medal voor heldenmoed op 1-2 oktober 1916. Wanneer de mannen van zijn compagnie gedwongen werden om hun objectieven te verlaten, bleef hij achter in niemandsland om gewonden te verzorgen. Dit gebeurde onder extreem zwaar vijandelijk geweer - en machinegeweervuur. Zonder enig  vrees  voor zijn eigen leven, slaagde hij er in om verschillende van zijn gewonde makkers te verzorgen en ze terug te brengen naar de Canadese loopgraven. Deze actie gebeurde bij Courcelette.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na de Slag bij Hill 70 in de omgeving van Lens in Noord Frankrijk, in augustus 1917 werden de 5th Canadian Mounted Rifles verplaatst naar Vlaanderen voor het belangrijke 3de Britse offensief rond Ieper,(= The Battle of Passchendaele). Hier werden ze meteen geconfronteerd met een  natte nazomer, waarbij het slagveld reeds veranderd was in een gigantische modderpoel, een poel van dood. Het grote nadeel dat de Canadezen hadden bij Passendale, was het feit dat hun artilleriestukken opgesteld stonden op drassige, onstabiele grond, wat de accuratie niet ten goede kwam, dit zal ook nog blijken, verder in het verhaal. Ook voor de infanterie, was het loodzwaar om de modder te trotseren. De beelden van de Slag bij Passchendaele zijn wel door iedereen gekend, kraters, water en modder. Het was in deze omstandigheden op 30 en 31 okt 1917 dat de 5th Canadian Mounted Rifles, ten noorden van Bellevue Ridge, hun objectieven moesten behalen Mosselmarkt, Goudberg en de noorderlijke kant  van Passendale. Om deze objectieven te halen moesten de mannen door Woodland Plantation, een volledig moddermoeras, waar voortkruipen de enige mogelijkheid bood om enerzijds te ontsnappen aan vijandelijk vuur en anderzijds om Uberhaupt nog vooruit te geraken. In de verslagen van die dagen staat vermeld dat de 5th Canadian Mounted Rifles, gereduceerd werden met 60%. De zwartste dag in de geschiedenis van het Battalion. Heel wat van die mannen zijn gesneuveld “Blue on Blue“ of  “Under Friendly Fire“, dit wil zeggen ….onder eigen artillerievuur. Ik had het daarnet over de accuratie en de instabiele posities van de Canadese Artillerie. De positie waar Richard Verhaeghe gevonden werd op Woodland plantation, in de vroege lente van 1920, tijdens landbouwactiviteiten, laat vermoeden met een zekerheid van 90% , dat ook hij gevallen is onder eigen artillerievuur, en niet gesneuveld is door een Duitse gasgranaat, zoals vermeld in een overlijdensbericht in de Saskatoon gazette, een paar weken later. Hij is dus gesneuveld op amper 45 km ( in vogelvlucht ) van de plaats waar hij was geboren.

 

 

Bij het overlijdensbericht van Richard Verhaeghe in The Saskatoon Gazette stond een foto waar al heel wat om te doen is geweest. Plots is er sprake van Sergeant Richard Verhaeghe, terwijl zijn officiële rang Lance Corporal was. Menige onderzoekers hebben al getwijfeld of de persoon op de foto wel degelijk Richard Verhaeghe is, en dit om reden van die 3 schouderstrepen. Anderen beweren dat hij reeds tijdens zijn opleiding in Camp Sewell, de rang van sergeant behaalde, en dat de foto van deze periode was. Hij zou dan bij zijn aankomst in Groot Britannië , éénmaal onder Brits bevel zijn graden weer moeten ingeven hebben. Blijkt na tips en verder onderzoek wel degelijk om Richard Verhaeghe te gaan, maar dan in zijn rang als Lance Sergeant. Lance Sergeant was een rang die gegeven werd bij het Canadese Leger aan Corporals en in uitzonderlijke gevallen ook aan Lance Corporals. Een Lance Sergeant draagt dus dezelfde strepen als een sergeant, maar blijft betaald in zijn officiële rang. De rang van Lance Sergeant werd gezien als een vorm van stage/ proefperiode dat ze moesten lopen. Als de persoon goed geëvalueerd werd, was het mogelijk dat hij officieel Sergeant werd en daar ook naar betaald werd. Ik moet dus concluderen dat Richard Verhaeghe in zijn laatste maanden diende als Lance Sergeant van een “stretcher bearer party“ oftewel een partij brancardiers. Uit het verslag van zijn Military Medal, hierboven al beschreven, kon je eindelijk al uitmaken dat hij brancardier was tijdens WW1, en later dus gepromoveerd tot Lance Sergeant.

 

Augusta vernam dat haar man gesneuveld was aan het Westfront, met name in Frankrijk. Gebeurde wel vaker dat Noord Frankrijk en Vlaanderen door elkaar werden gehaald, alsof er geen landsgrens was. Wat ik weet van de familie is, dat zijn weduwe nooit hertrouwd is, ze is ook nooit, of één van haar kinderen aan het graf van hun man / vader op Tyne Cot Cemetery geweest. Hun zoon Ferdinand is overleden op 21 jarige leeftijd , anno 2 oktober 1934 ten gevolge van een gesprongen appendix. Ondertussen was de weduwe met haar 2 kinderen al verhuisd van Saskatoon naar Vancouver BC in Canada, de westkust van Canada.Dochter Yvonne trouwde met Nicolas Joseph Alvaro en kregen oa een dochter, met name Roberta Alvaro, die later op haar beurt huwde met Ad Bradbury.De weduwe van Richard woonde in bij haar dochter Yvonne, tot ze stierf  op Kerstmis van het jaar 1973. De dochter Yvonne overleed in 1995.

 

Het was tijdens het reflectiemoment op Tyne Cot Cemetery, nl  “Silent City Meets Living City”op 14 oktober laatstleden, dat er voor de eerste maal een Canadees bloedverwant van Richard Verhaeghe , met name, zijn kleindochter Roberta aan zijn grafsteen stond. Het was dankzij knap onderzoek van collega  Bart Seynaeve, dat de kleindochter feitelijk aan het graf van haar grootvader geraakt is. Op 31 oktober 2017 werd 's Avonds een bloem gelegd bij het graf van Richard Verhaeghe, en een klein reflectiemoment gehouden. Om 20 uur werd nog een krans gelegd onder de Menenpoort, tijdens de Last Post. Op diezelfde dag, werd door vrienden uit Vancouver, bloemen neergelegd op de graven van zijn echtgenote, zijn zoon en zijn dochter, allen begraven op Ocean View Cemetery in Vancouver BC Canada.

 

 

 

Koen Rosseel / Researcher WW1 / Admin FB group “World War 14-18”   https://www.facebook.com/groups/765624296887915/ 

 

( Fotoshoot WO1oo bedankt Koen Rosseel voor dit artikel  )

( Extra foto's prive collectie Koen Rosseel en Bart Seynaeve )

( Bostyn & Blieck & Declerck & Descamps & Van der Fraenen //  publiek domein internet )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Op 31 oktober 2017, 100 jaar later werd in het avondschemer hulde gebracht aan zijn graf in intieme en serene sfeer. Nadien werd een krans gelegd  tijdens de Last Post aan de Menenpoort in Ieper.

 

 

 

 

 

 

Meer artikels
Franse begraafplaats Saint-Charles-de-Potyze. 11-05-2015
Ieper België.

In de week volgend op 8 mei werd er fel gestreden in het gedeelte van de Ieperboog gelegen tussen Mouse Trap Farm en ’t Hooge. 

lees meer ...
Nabij Canakkale Memorial voor de Turkse Martelelaren. 13-04-2015
Morto Bay ( Seddülbahir) Turkije.

De Turken waren door de gebrekkige geheimhouding volledig op de hoogte van de geallieerde plannen.

lees meer ...
Ramparts Cemetery. 24-11-2014
Ieper België.

De Rijselpoort was een belangrijke doorgang naar het front en werd meer gebruikt dan de Menenpoort, want deze weg kon beter beschermd worden tegen vijandelijke artillerie.

lees meer ...